Belgisch standpunt ten aanzien van aanplantrechten

De EU heeft een beperking op de uitbreiding van wijngaarden ingevoerd middels een regeling van ‘aanplantrechten’. In 2008, bij de hervorming van het Europese wijnbeleid, werd onder meer besloten om deze regeling met ingang van 1 jan 2016 af te schaffen en de lidstaten vrij te laten in hun beslissing om beperkingen aan de uitbreiding van het oppervlak wijngaarden al dan niet op te leggen.

Recentelijk werd op initiatief van de Europees commissaris voor Landbouw Dacian Ciolos, er toe overgegaan een 'High Level Group over de Europese wijnbouw' op te richten. Deze gaat beslissen over het eventueel herroepen van de beslissing tot afschaffing van het systeem van ‘aanplantrechten’. Veel traditionele en grote wijnproducerende landen van de Europese Unie willen het systeem handhaven in de strijd tegen de overproductie van wijn. Vooralsnog doet de Europese Commissie geen afbreuk aan haar beslissing om de aanplantrechten voor wijngaarden af te schaffen, en naar verwachting zal deze verdwijnen in 2015, tenzij er een meerderheid wordt gevonden om deze beslissing te herzien. Het zijn de lidstaten die de beslissing nemen, waarbij de 27 lidstaten elk een standpunt moeten innemen. België heeft vooralsnog geen standpunt ingenomen. Op basis van welke informatie gaat de regering nu haar standpunt bepalen? Wie c.q. welke organisaties gaan de regering adviseren? Bovendien kent België momenteel geen beperking op het aanleggen van wijngaarden, en is derhalve het herroepen van de afschaffing van het systeem van aanplantrechten te verkiezen boven een nieuwe regeling waarbij België mogelijks verplicht zou worden om ook een beperking in te stellen.

De 'High Level Group over de Europese wijnbouw' onderzoekt de mogelijkheid op het verlengen van het systeem van aanplantrechten, en België kan het standpunt innemen om principieel, met onder meer Frankrijk en Duitsland, mee te stemmen voor het herroepen van de beslissing tot afschaffing van het systeem van aanplantrechten. België kan zo de belangrijkste wijnproducerende landen van Europa aan een gekwalificeerde meerderheid helpen en daarbij de voorwaarde bedingen dat er voor België een uitzondering zal worden gemaakt. Hierbij is het optioneel dat België, aangezien het overschot in Europa enkel voor landwijn en niet voor kwaliteitswijn geldt, met een selectieve invoering van aanplantrechten voor landwijn zou instemmen. Door wie en op basis van welke informatie gaat België zijn standpunt formuleren?

De strijd tegen overproductie.
De beslissing om het systeem van de aanplantrechten af te schaffen werd genomen in 2008 door de Europese Unie om de wijnmarkt te liberaliseren door wijnbouwers vrij te laten in wat ze willen aanplanten. Maar nu, sommige landen zoals Frankrijk, Italië, Portugal en Spanje, en de Europese Federatie van Wijnen met een Oorsprongsbenaming (EFOW), die in Brussel opkomt voor de belangen van de producenten van wijn met een oorsprongsbenaming en deze wil beschermen tegen het risico van een overaanbod in de markt die leidt tot lagere prijzen. De EFOW vraagt dan ook de annulering van de hervorming, met andere woorden het behoud van de aanplantrechten.

De 'High Level Group over de Europese wijnbouw' moet "het eindrapport klaar hebben voor het einde van het jaar, misschien wel al in de late herfst", zei Dacian Ciolos, de Europees commissaris voor Landbouw.